Οι παθήσεις που προκαλούν φλεγμονή ή μόλυνση / λοίμωξη του κόλπου συνήθως αναφέρονται σαν κολπικές λοιμώξεις και μπορεί να εμφανιστούν ακόμα και σε γυναίκες που φροντίζουν πολύ καλά τον εαυτό τους και την υγιεινή τους. Σε αντίθεση με το τί πιστεύουν αρκετές γυναίκες, μια κολπική λοίμωξη συνήθως δεν μεταδίδεται με την ερωτική επαφή, συνεπώς, δεν θεωρείτε ένα καθαυτό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα τις περισσότερες φορές (θα δούμε εξαιρέσεις παρακάτω). Αντιθέτως, οι κολπικές λοιμώξεις μπορεί να οφείλονται σε μύκητες, βακτήρια, ερεθισμούς από χημικά σε μορφή σπρέι ή κρέμας, ιούς ή ακόμα και σε στενά ρούχα ή συνθετικά εσώρουχα.

Συμπτώματα Κολπικής Λοίμωξης

Η συμπτωματολογία διαφέρει ανάλογα με το αίτιο που προκαλεί την κολπική λοίμωξη, ενώ υπάρχουν γυναίκες που δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα. Παρόλα αυτά, κάποια κοινά συμπτώματα είναι τα εξής:

• Αίσθημα καύσου (κάψιμο) κατά τη διάρκεια της ούρησης.
• Δύσοσμες κολπικές εκκρίσεις.
• Ασυνήθιστες κολπικές εκκρίσεις.
• Δυσφορία κατά τη διάρκεια της ερωτικής επαφής.
• Φαγούρα που συνήθως εντείνεται και γίνεται πιο ενοχλητική το βράδυ.

Κολπικές λοιμώξεις – Οι πιο συνηθισμένοι τύποι

Από τους πιο συνηθισμένους τύπους κολπικών λοιμώξεων (ή αλλιώς αναφερόμενων ως κολπίτιδες) είναι οι παρακάτω:

• Μόλυνση από Candida – Πρόκειται για μια μορφή μυκητίασης που προκαλείται από τον Candida (ένα είδος μύκητα) που έχει σαν σύμπτωμα τις λευκές και πηκτές εκκρίσεις. Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις που το μόνο σύμπτωμα είναι η φαγούρα και ο ερεθισμός του αιδοίου και του κόλπου, χωρίς την ύπαρξη εκκρίσεων. Ο συγκεκριμένος μύκητας φαίνεται να συνδέεται με αρρύθμιστο διαβήτη ή αλλαγή των ορμονικών επίπεδων στο σώμα μιας γυναίκας λόγω εγκυμοσύνης (αυξημένα οιστρογόνα). Επίσης, διαταραχές του ενδοκρινικού συστήματος ή του θυρεοειδούς, μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα για μια κολπική λοίμωξη. Το ίδιο συμβαίνει με τη χρήση αντισυλληπτικών χαπιών, καθώς και διαταραχών που επηρεάζουν με κάποιο τρόπο το ανοσοποιητικό σύστημα. Η θεραπεία της Candida περιλαμβάνει υπόθετα (ή κρέμες) που δρουν τοπικά.

• Βακτηριακές κολπικές λοιμώξεις – Είναι η πιο συχνή μορφή κολπίτιδας και εμφανίζεται περισσότερο σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας των οποίων η ισορροπία του κόλπου αναστατώνεται από βακτήρια των οποίων ο αριθμός έχει υπερβεί το φυσιολογικό όριο. Αν και δεν μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο η σεξουαλικά ενεργή γυναίκα να εμφανίσει άλλα ΣΜΝ (Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα). Αν και η ύπαρξη συμπτωμάτων δεν είναι καθολικό φαινόμενο (1 στις 2 γυναίκες εμφανίζουν συμπτώματα), οι γυναίκες που έχουν προσβληθεί από βακτηριακή κολπίτιδα μπορεί να παρατηρήσουν άχρωμες ή λευκές εκκρίσεις, κολπικά υγρά που μυρίζουν σαν “ψάρι” μετά από ερωτική επαφή, ευαισθησία στον κόλπο, φαγούρα στον κόλπο και πόνο κατά τη διάρκεια της ούρησης. Η θεραπεία περιλαμβάνει κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή (κολπική κρέμα, χάπι ή κολπικό τζελ) που θα συνταγογραφήσει ο γιατρός αφού πάρει δείγμα υγρών από τον κόλπο. Εαν είστε έγκυος ή υποψιάζεστε ότι είστε έγκυος, καλό θα ήταν να ενημερώσετε άμεσα τον γιατρό σας επειδή κάποιες θεραπείες βακτηριακής κολπίτιδας δεν επιτρέπονται το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.

• Ειδική κολπική λοίμωξη – Αρκετές φορές, η χρήση σπερματοκτόνων ή προϊόντων για κολπικές πλύσεις ή κολπικά σπρέι προκαλούν ερεθισμό στην περιοχή ή αλλεργικές αντιδράσεις σε μια γυναίκα. Σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να υπάρχουν συμπτώματα όπως κολπικές εκκρίσεις, αίσθημα καύσου (κάψιμο) ή φαγούρα στον κόλπο ή στο αιδοίο, χωρίς, όμως αυτά να συνεπάγονται την ύπαρξη μιας κολπικής λοίμωξης. Η διακοπή της χρήσης των συγκεκριμένων προϊόντων συνήθως επαναφέρει τον κόλπο στο φυσιολογικό του pH μέσα σε ένα εύλογο διάστημα και τη λύση των προβλημάτων. Καλό θα είναι, γενικά, να αποφεύγεται η χρήση αποσμητικών και αρωματικών σαπουνιών στην ευαίσθητη περιοχή, επειδή το δέρμα γύρω από τον κόλπο μπορεί να ερεθιστεί. Κάποια αντιβιοτικά μπορεί επίσης να προκαλέσουν κολπική λοίμωξη, αφού επηρεάζουν την βακτηριακή χλωρίδα του κόλπου, κάνοντας τον πιο επιρρεπή σε κολπίτιδες.

Κολπίτιδες και ερωτική επαφή – Ποιές κολπικές λοιμώξεις μεταδίδονται;

Οι πιο συχνές κολπικές λοιμώξεις που μεταδίδονται με την σεξουαλική επαφή είναι οι τριχομονάδες, των οποίων η συμπτωματολογία περιλαμβάνει ευαισθησία και φαγούρα στον κόλπο, κιτρινοπράσινες εκκρίσεις (συνήθως αφρώδεις), οσμή μούχλας, ενόχληση στην κοιλιά ή πόνος κατά τη διάρκεια της ερωτικής επαφής και αίσθημα καψίματος κατά την ούρηση.

Υπάρχουν, πάραυτα, γυναίκες που δεν εμφανίζουν κανένα σύμπτωμα. Το ίδιο συμβαίνει και με τα χλαμύδια, μια άλλη σεξουαλικώς μεταδιδόμενη κολπική λοίμωξη (συναντάται πιο συχνά σε γυναίκες που έχουν πολλούς ερωτικούς συντρόφους), που δεν συνοδεύεται από συμπτώματα, κάτι που δυσκολεύει την διάγνωσή της (σε κάποιες περιπτώσεις, γίνονται αντιληπτά με την ύπαρξη λευκόχρωμων, δύσοσμων υγρών). Αν παραμείνουν αδιάγνωστα και αθεράπευτα, τα χλαμύδια μπορεί να γίνουν σοβαρά εμπόδια προβλήματα στην επιθυμία της γυναίκας να μείνει έγκυος, αφού προκαλούν ζημιά στα αναπαραγωγικά της όργανα. Μπορεί, επίσης, να οδηγήσουν σε άλλες ασθένειες, όπως η πνευμονία, η αρθρίτιδα και η επιπεφυκίτιδα.

Τέλος, υπάρχουν και αρκετοί ιοί που μεταδίδονται με την σεξουαλική επαφή, όπως ιός των ανθρώπινων κονδυλωμάτων (HPV) και ο ιός του απλού έρπητα (έλκη στα γεννητικά όργανα που εμφανίστηκαν αρχικά σαν φυσαλίδες).

Πρόληψη Κολπικών Λοιμώξεων

Συνιστάται η χρήση βαμβακερών εσωρούχων και ρούχων από φυσικές ίνες, όπως το μετάξι ή το βαμβάκι (πάνω από 50% βαμβάκι). Καλό θα ήταν να μη φοράτε στενά ή συνθετικά ρούχα και εσώρουχα, ούτε και ρούχα που συγκρατούν υγρασία και ζέστη, ειδικά αν υποφέρετε από συχνές κολπίτιδες. Έχει επίσης αποδειχθεί με βάση πρόσφατες έρευνες ότι οι γυναίκες που καταναλώνουν γιαούρτι με ζωντανές καλλιέργειες έχουν μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης κολπικών λοιμώξεων.

Η χρήση προφυλακτικού  είναι εξίσου σημαντική για την αποφυγή μετάδοσης βακτηριδίων που θα προκαλέσουν λοίμωξη στον κόλπο.

Γυναίκες με διαβήτη, καλό θα ήταν να προσπαθήσουν να ρυθμίσουν τα επίπεδο σακχάρου/γλυκόζης στο αίμα τους σε όσο τον δυνατόν πιο φυσιολογικό επίπεδο. Τέλος, όταν πηγαίνετε στην θάλασσα ή στην πισίνα, συνιστάται η αλλαγή του βρεγμένου μαγιό όσο το δυνατόν συντομότερα.

Σημείωση: Συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν τον επισκεφτείτε, επειδή μπορεί να σας συστήσει αποχή από την σεξουαλική επαφή για 24 ώρες πριν την εξέτασή σας. Την ημέρα του ραντεβού σας, μην κάνετε κολπική πλύση γιατί θα δυσκολέψει την διάγνωση (κάτι που θα επηρεάσει και την θεραπεία).