Τι είναι οι κύστεις ωοθηκών;
Οι ωοθήκες είναι μέρος του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος. Βρίσκονται στην κάτω κοιλιακή χώρα και στις δύο πλευρές της μήτρας. Οι γυναίκες έχουν δύο ωοθήκες που παράγουν ωάρια καθώς και τις ορμόνες οιστρογόνο και προγεστερόνη.
Με τον όρο κύστη ωοθηκών ονομάζουμε έναν μικρό σάκο με υγρό που αναπτύσσεται σε κάποια ωοθήκη. Πολλές γυναίκες αναπτύσσουν τουλάχιστον μία κύστη κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι κύστεις είναι ανώδυνες, δεν προκαλούν συμπτώματα και εξαφανίζονται από μόνες τους, χωρίς θεραπεία, μέσα σε λίγους μήνες.
Ωστόσο, οι κύστεις των ωοθηκών - ειδικά εκείνες που έχουν σπάσει - μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά συμπτώματα.
Ποιοι είναι οι τύποι κύστεων ωοθηκών;
Υπάρχουν διάφοροι τύποι κύστεων των ωοθηκών όπως:
• Λειτουργικές κύστεις: Είναι ο πιο κοινός τύπος κύστεων. Διακρίνονται σε ωοθυλακικές κύστεις και κύστεις του ωχρού σωματίου. Κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου μιας γυναίκας, το ωάριο μεγαλώνει σε έναν σάκο που ονομάζεται θυλάκιο. Όταν το ωράριο ωριμάσει, η κύστη που το περιέχει σπάει, απελευθερώνοντάς το, ενώ οι υπόλοιπες καταστρέφονται. Εάν όμως το θυλάκιο δεν σπάσει, τότε δημιουργείται ωοθηλακική κύστη που συνήθως εξαφανίζεται μετά από 2 ή 3 μήνες.
Οι κύστεις corpus luteum, γνωστές και ως κύστεις του ωχρού σωματίου, εμφανίζονται μετά από ωοθηλακιορρηξία, όταν ένα ωάριο έχει απελευθερωθεί από το ωοθυλάκιο. Ύστερα το ριγμένο ωοθυλάκιο μετατρέπεται σε ένα ωχρό σωμάτιο και σε περίπτωση που δεν συμβεί εγκυμοσύνη, το ωχρό σωμάτιο εξαφανίζεται. Μπορεί, ωστόσο, να γεμίσει με υγρό ή αίμα και να παραμείνει στην ωοθήκη.
• Δερμοειδείς κύστεις: Πρόκειται για καλοήθεις μικρούς όγκους που αναπτύσσονται στις ωοθήκες και μπορούν να περιέχουν τρίχες, λίπος, υπολείμματα οστών και άλλους ιστούς. Αυτές οι κύστεις μπορεί να περιστραφούν και να θέσουν σε κίνδυνο την παροχή αίματος της ωοθήκης προκαλώντας έντονο κοιλιακό πόνο.
• Κυσταδενώματα: Είναι καλοήθεις όγκοι που μπορούν να αναπτυχθούν στην επιφάνεια των ωοθηκών και περιέχουν συνήθως διαυγές και παχύρευστο υγρό με μορφή βλέννας. Μεγαλώνοντας μπορούν να φτάσουν έως και 10 εκατοστά σε διάμετρο, να σπάσουν και να προκαλέσουν πόνο.
• Ενδομητριώματα: Δημιουργούνται ως αποτέλεσμα μιας κατάστασης στην οποία τα ενδομήτρια κύτταρα της μήτρας αναπτύσσονται έξω από τη μήτρα (ενδομητρίωση). Αυτό το είδος της κύστης σχηματίζεται όταν το ενδομήτριο είναι παρόν στις ωοθήκες. Πρόκειται για ιστούς που προσκολλώνται στις ωοθήκες, με αποτέλεσμα να δημιουργούν κύστη. Τα ενδομητριώματα μπορούν να προκαλέσουν χρόνιο πυελικό άλγος που συνδέεται με δυσμηνόρροια και υπογονιμότητα.
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών: Πρόκειται για μία κατάσταση κατά την οποία δημιουργούνται πολλαπλά ωοθηλάκια (κύστες που περιέχουν ωάρια) που όμως δεν ωριμάζουν σε κάθε κύκλο για να σπάσουν. Έτσι συσσωρεύονται με το χρόνο και δημιουργούν πολλαπλές μικρές κύστεις στις ωοθήκες. Οι πολυκυστικές ωοθήκες μπορούν να προκαλέσουν υπογονιμότητα και για αυτό χρειάζονται θεραπεία.
Ποια είναι τα συμπτώματα των κύστεων ωοθηκών;
Συχνά, οι κύστεις των ωοθηκών δεν προκαλούν συμπτώματα. Ωστόσο, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν καθώς μεγαλώνει η κύστη. Αυτά μπορεί να
περιλαμβάνουν:
• Φούσκωμα στην κοιλιακή χώρα ή πρήξιμο
• Πόνος κατά την κίνηση του εντέρου
• Πυελικός πόνος πριν ή κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου
• Πόνος κατά την σεξουαλική επαφή
• Ευαισθησία στο στήθος
• Ναυτία και έμετος
Τα σοβαρά συμπτώματα μιας κύστης των ωοθηκών που απαιτούν άμεση ιατρική φροντίδα περιλαμβάνουν:
• Έντονο πυελικό άλγος
• Πυρετό
• Λιποθυμία ή ζάλη
• Γρήγορη αναπνοή
• Ανώμαλη αιμορραγία από τον κόλπο
Σοβαρά συμπτώματα μπορεί να υποδηλώνουν ρήξη κύστης ή στρέψη των ωοθηκών. Και οι δύο επιπλοκές μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες εάν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα.
Ποιές επιπλοκές σχετίζονται με κύστεις ωοθηκών;
Οι περισσότερες κύστεις των ωοθηκών είναι καλοήθεις και εξαφανίζονται μόνες τους χωρίς θεραπεία. Μερικές γυναίκες αναπτύσσουν λιγότερο συνηθισμένους τύπους κύστεων που ένας γιατρός βρίσκει κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Οι κυστικές μάζες των ωοθηκών που αναπτύσσονται μετά την εμμηνόπαυση μπορεί να είναι καρκινικές (κακοήθεις). Γι 'αυτό είναι σημαντικό να πραγματοποιείτε τακτικές εξετάσεις. Δύο επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν είναι:
• Στρέψη των ωοθηκών. Οι κύστεις που μεγαλώνουν μπορούν να προκαλέσουν την κίνηση των ωοθηκών, αυξάνοντας την πιθανότητα μετακίνησης και συστροφής της ωοθήκης. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν απότομη έναρξη σοβαρού πυελικού άλγους, ναυτία και έμετο. Η στρέψη των ωοθηκών μπορεί επίσης να μειώσει ή να σταματήσει τη ροή του αίματος στις ωοθήκες και να προκαλέσει βλάβη στον ιστό των ωοθηκών.
• Ρήξη κύστεων. Μια κύστη που έχει υποστεί ρήξη μπορεί να προκαλέσει σοβαρό πόνο και εσωτερική αιμορραγία. Όσο μεγαλύτερη είναι η κύστη, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος ρήξης. Αυτή η επιπλοκή αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης και μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή εάν δεν αντιμετωπιστεί.
Διαγνωστικές εξετάσεις
Ο εντοπισμός και η αξιολόγηση των κύστεων των ωοθηκών γίνεται με διακολπικό υπερηχογράφημα.