Το πάγκρεας αποτελεί ένα από τα βασικά όργανα του ανθρώπινου οργανισμού. Ο ρόλος του είναι να παράγει ουσίες που βοηθούν ουσιαστικά στην πέψη των τροφών. Ο καρκίνος στο πάγκρεας αποτελεί μία νόσο όπου ορισμένα από τα κύτταρα του παγκρέατος πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα σε σχέση με τα υγιή κύτταρα. Αυτά τα κύτταρα είναι προφανώς καρκινικά και δημιουργούν τους λεγόμενους όγκους που παρατηρούνται στις αξονικές και μαγνητικές τομογραφίες.

Στατιστικά μιλώντας, ο καρκίνος στο πάγκρεας είναι ο έβδομος πιο συχνός καρκίνος στην Ευρώπη με τη συχνότητα του να αυξάνει ανάλογα και με την ηλικία του ατόμου. Επειδή δυστυχώς δεν παρουσιάζει συμπτώματα για αρκετό χρονικό διάστημα, η διάγνωση γίνεται συνήθως σε προχωρημένο στάδιο με αποτέλεσμα οι δυνατότητες ίασης να είναι πολύ περιορισμένες.

Συμπτώματα του καρκίνου του παγκρέατος

Τα κυριότερα συμπτώματα είναι το εξής:

- Ανορεξία
- Κορεσμός διάθεσης με την έναρξη του φαγητού
- Δυσκολία πέψης
- Εμετός ή ναυτία
- Ανεξήγητη κόπωση
- Πόνος στη μέση
- Πόνος χαμηλά στην πλάτη
- Σκούρα ουρά
- Κίτρινο χρώμα δέρματος
- Απέχθεια προς τα λιπα

Ενδέχεται ορισμένες φορές η πρώτη εκδήλωση συμπτωμάτων να είναι η ξαφνική εμφάνιση διαβήτη η παγκρεατίτιδας. Γι’ αυτό το λόγο όταν ένας ασθενής εμφανίζει απορρύθμιση των τιμών του σακχάρου χωρίς να υπάρχει κάποια προδιάθεση πρέπει να ελέγχεται για καρκίνο στο πάγκρεας.

Διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος

Η διάγνωση του καρκίνο στο πάγκρεας γίνεται όταν υπάρχουν κάποια από τα παραπάνω ύποπτα συμπτώματα η κλινικά ευρήματα. Ο γιατρός θα προχωρήσει σε διάφορες εξετάσεις όπως για παράδειγμα υπερηχογράφημα κοιλίας η αξονική και μαγνητική τομογραφία. Με την αξονική τομογραφία με χρήση σκιαγραφικού γίνεται η αρχική ανίχνευση για καρκίνο στο πάγκρεας καθώς και η εκτίμηση του σταδίου ή της ύπαρξης μεταστάσεων. Παράλληλα γίνεται χρήση βιοψίας η κυτταρολογικής με βελόνα ώστε να υπάρξει ταυτοποίηση του καρκίνου του παγκρέατος. Άλλες εξετάσεις που βοηθούν στην ανίχνευση της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου είναι η εδνοσκοπική εξέταση ERCP ή ενδοσκοπικός υπέρηχος.

Πρόληψη του καρκίνου του παγκρέατος

Όπως ήδη αναφέρθηκε, η διάγνωση του καρκίνου στο πάγκρεας γίνεται συνήθως σε προχωρημένο στάδιο κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα τις πολύ χαμηλές δυνατότητες ίασης. Το κλειδί λοιπόν για την όσο το δυνατόν καλύτερη αντιμετώπιση της συγκεκριμένης ασθένειας είναι η πρόληψη. Ειδικά για ασθενείς που έχουν ιστορικό εμφάνισης καρκίνου στο πάγκρεας συνίσταται να γίνονται αναλυτικές εξετάσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Είναι ιδιαίτερο βασικό να αντιληφθούμε πως δεν είναι ξεκάθαρος ο λόγος που αναπτύσσεται ο παγκρεατικός καρκίνος ενώ η πλειοψηφία των περιπτώσεων δε σχετίζεται με κάποιο συγκεκριμένο παράγοντα κινδύνου. Παρόλα αυτά έχουν αναγνωριστεί παγκοσμίως συγκεκριμένοι κίνδυνοι εμφάνισης του καρκίνου όπως τα γονίδια, το κάπνισμα, η ηλικία, η παχυσαρκία ενώ το 30% των ασθενών χάνουν τη ζωή τους μέσα σε διάστημα μόλις τριών έως έξι μηνών από τη στιγμή της διάγνωσης. Όπως επίσης ήδη αναφέρθηκε υπάρχει σίγουρα συσχέτιση μεταξύ του καρκίνου στο πάγκρεας και του σακχαρώδη διαβήτη ενώ ενδέχεται ο διαβήτης σε κάποιες περιπτώσεις να αποτελεί πρώιμη εκδήλωση του συγκεκριμένου καρκίνου.

Είναι σίγουρα λυπηρό πως ο καρκίνος στο πάγκρεας έχει σε σχέση με όλες τις άλλες μορφές καρκίνου το υψηλότερα ποσοστά θνητότητας. Ενδεικτικό είναι πως μόλις το 7% των ασθενών εμφανίζουν επιβίωση για διάστημα πέντε ετών ενώ το 30% των ασθενών χάνουν τη ζωή τους μέσα σε διάστημα μόλις τριών έως έξι μηνών από τη στιγμή της διάγνωσης. Για αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, με την παραμικρή υποψία κάποιων συγκεκριμένων συμπτωμάτων να γίνονται άμεσα οι απαραίτητες εξετάσεις που θα αποκλείσουν αυτή την πιθανότητα.