Συμφωνά με μελέτες, άτομα που βιώνουν άγχος ή κατάθλιψη έχουν μεγαλύτερες πιθανότητας να αναπτύξουν διαβήτη. Την ίδια στιγμή, έχει αποδειχθεί ότι ο αποτελεσματικός έλεγχος της γλυκόζης (και των επιπλοκών του διαβήτη) είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ικανότητά του ατόμου με διαβήτη να διαχειριστεί το άγχος του και τις ορμόνες στρες που παράγονται από το σώμα όταν αισθάνεται απειλή ή άγχος, αναγκάζοντας τα νευρικά κύτταρα του οργανισμού να αντιδράσουν, απελευθερώνοντας κορτιζόλη και αδρεναλίνη στην κυκλοφορία του αίματος.

Με αυτή τη διαδικασία, το σώμα σας βοηθάει να αντιμετωπίσετε αυτό που το ίδιο εκλαμβάνει ως “κρίση” (εδώ, το στρεσογόνο παράγοντα), κατευθύνοντας το αίμα στα άκρα και τους μύες. Είναι μια πρωτόγονη αντίδραση του ανθρώπινου οργανισμού από τότε που αντιμετώπιζε άγρια ζώα και κινδύνευε από θηρευτής να γίνει το θήραμα.

Κατά τη διάρκεια αυτής της αντίδρασης, όμως, το σώμα αδυνατεί να μετατρέψει την γλυκόζη που απελευθερώθηκε από τα νευρικά κύτταρα σε ενέργεια, με αποτέλεσμα αυτή να συσσωρεύεται στην κυκλοφορία του αίματος, αυξάνοντας τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και κάνοντας, κατά συνέπεια, τη διαχείριση του διαβήτη δύσκολη. Ως αποτέλεσμα, ο ασθενής καταπονείται τόσο σωματικά όσο και ψυχικά, ειδικά όταν βρίσκεται υπό συνεχές άγχος.

Πώς επηρεάζουν τα διαφορετικά είδη άγχους τον διαβήτη

Υπάρχει το ψυχικό και το σωματικό στρες -  το καθένα επηρεάζει διαφορετικά τους ανθρώπους και το πώς ανταποκρίνεται το σώμα. Άτομα με διαβήτη τύπου 2, για παράδειγμα, που βιώνουν ψυχικό στρες, τις περισσότερες φορές, παρατηρούν ότι έχουν μια αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα τους. Η απόκριση στο στρες σε άτομα με διαβήτη τύπου 1, από την άλλη πλευρά, ποικίλει, αφού μπορεί να παρουσιάσουν είτε μείωση είτε αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα τους.

Στη σωματική πίεση (π.χ., είστε τραυματισμένοι ή άρρωστοι), το σάκχαρο μπορεί να αυξηθεί τόσο σε άτομα με διαβήτη τύπου 1 όσο και άτομα με διαβήτη τύπου 2.

Πώς θα καταλάβετε ότι βιώνετε άγχος και στρες

Πολλές φορές, οι άνθρωποι με διαβήτη (αλλά και υγιείς άτομα) δεν είναι ικανοί να αντιληφθούν ότι είναι σε κατάσταση άγχους (ιδιαίτερα ψυχολογικού στρες). Κάποια από τα πιο συχνά συμπτώματα που “μαρτυρούν” ότι ο οργανισμός πιέζεται παραπάνω από το φυσιολογικό είναι:

• Πονοκέφαλοι
• Δυσκολία στον ύπνο (κακή ποιότητα ή λίγος, ποιοτικός ύπνος)
• Αίσθημα αδυναμίας
• Μυική ένταση ή πόνος
• Κόπωση, εξάντληση και κούραση
• Εκνευρισμός
• Μελαγχολία
• Ανησυχία
• Έλλειψη κινήτρου
• Συμπεριφορές που δεν είναι “του χαρακτήρα” σας (π.χ., υπερφαγία, ανορεξία, απομάκρυνση από φίλους, καταχρήσεις, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, κ.α.).

Αντιμετώπιση του άγχους

Για να περιοριστούν ή να μειωθούν οι στρεσογόνοι παράγοντες, έτσι ώστε να μπορέσετε να διαχειριστείτε καλύτερα τις επιπτώσεις του άγχους στην υγεία σας, μπορείτε να ξεκινήσετε με την απομάκρυνση των αρνητικών σκέψεων. Δίνοντας στο μυαλό χώρο και χρόνο για να χαλαρώνει μέσα στη μέρα μπορεί επίσης να βοηθήσει σημαντικά στη μείωση του ψυχικού και συναισθηματικού στρες. Σε αυτή την προσπάθεια μπορεί να βοηθήσει ο διαλογισμός, αφού η εστίαση στην αναπνοή μπορεί να επιβραδύνει τους καρδιακούς παλμούς και να σας φέρει σε μια κατάσταση μεγαλύτερης ηρεμίας, ιδιαίτερα σε στιγμές που βιώνετε έντονο άγχος.

Σε ότι αφορά το σωματικό στρες, αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί με κάποια φυσική δραστηριότητα που συνδράμει στην μείωση της αρτηριακής πίεσης, όπως η γιόγκα. Είναι επίσης σημαντικό να θυμάστε ότι δεν είστε υποχρεωμένοι να λέτε “ναι” στα πάντα – έχετε δικαίωμα στο “’όχι”, αν νιώθετε ότι δεν θέλετε να συμμετέχετε ή να ασχοληθείτε με κάτι ή κάποιον μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

Φυσικά, στην αντιμετώπιση του στρες  που σχετίζεται με τον διαβήτη σας, να θυμάστε πάντα ότι σε καμία περίπτωση δεν είστε μόνοι σας. Υπάρχουν πάρα πολλές κοινότητες, ομάδες και οργανισμοί (διαδικτυακά και μη) όπου μπορείτε να βρείτε αλληλεγγύη και την αναγκαία υποστήριξη.

Τέλος, μπορείτε να απευθυνθείτε σε ένα επαγγελματία θεραπευτή ή ψυχολόγο και να λάβετε εξατομικευμένη θεραπεία και ιατρικές συμβουλές (ακόμα και μηχανισμούς αντιμετώπισης) για την περίπτωσή σας. Τα καλά νέα είναι ότι η επιστήμη πλέον συνδράμει δυναμικά και αποτελεσματικά στην πρόληψη και αντιμετώπιση του άγχους, βοηθώντας το άτομο με διαβήτη να βελτιώσει την εν γένει ευζωία του και την ποιότητα της καθημερινότητάς του.